OUR BLOG

ย้อนดูดราม่า “ดอกลำดวน” จากบุพเพสันนิสวาส 2

ณ เวลานี้ หากจะพูดถึงหนังที่โด่งดังมากที่สุดในโลกโซเชียล คงหนีไม่พ้น บุพเพสันนิสวาส 2 ภาพยนตร์ฟอร์มยักษ์ จาก GDH ที่ต่อยอดความสำเร็จมาจากละครโทรทัศน์ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา แต่นอกเหนือจากกระแสความนิยมของภาพยนต์แล้ว กระแสดราม่าของภาพยนต์เรื่องนี้ก็มีมาไม่แพ้กัน เมื่อ GDH ได้ออกโปสเตอร์ของคู่พระนางที่มีดอกลำดวนประกอบอยู่ด้วย ร้อนถึงชาวเน็ตประเทศกัมพูชาขนทัวร์มาลงในเพจของ GDH กันเป็นจำนวนมาก เพราะเนื่องด้วย ดอกลำดวน ถือเป็นดอกไม้ประจำชาติของกัมพูชา ทำให้ชาวเน็ตประเทศเพื่อนบ้านของเรานั้น ได้ออกโรงแสดงถึงความเป็นเจ้าของในดอกลำดวนขึ้นมา ทั้งยังมีการเรียกร้องว่าควรมีการให้เครดิตในการใช้ดอกลำดวนบ้าง

หากเราลองมองในมุมของกฎหมายแล้ว ความเป็นดอกไม้ประจำชาติก็ไม่ได้ทำให้ชาตินั้นๆจะเป็นเจ้าของแต่เพียงผู้เดียว และในแง่กฎหมายทรัพย์สินทางปัญญาเอง ก็มีกฎหมายบัญญัติไว้ สำหรับการห้ามใช้ภาพดอกไม้ประจำชาติ เฉพาะการนำมาใช้เป็นเครื่องหมายการค้าเท่านั้น และจำกัดเฉพาะดอกไม้ประจำชาติไทยอย่างดอกราชพฤกษ์เพียงเท่านั้น เพราะด้วยความที่เป็นสัญลักษณ์ประจำชาติไทย จึงไม่สามารถจดทะเบียนให้ผู้ใดใช้เพียงคนเดียวได้ และการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า ก็มีผลบังคับและถูกคุ้มครองได้แต่เพียงในประเทศไทย ไม่ขยายความคุ้มครองไปยังประเทศอื่น ดอกไม้ที่ถูกจำกัดไม่ให้นำมาใช้ จึงมีเพียงดอกราชพฤกษ์ของไทยเพียงอย่างเดียว ดังนั้น ใครจะนำภาพดอกไม้ชนิดอื่นๆ หรือ ดอกลำดวนเองมาใช้เป็นเครื่องหมายการค้า ก็ย่อมทำได้

แต่โปสเตอร์ที่เป็นประเด็นดังกล่าว มีการนำภาพของดอกลำดวนมาสร้างสรรค์เป็นองค์ประกอบหนึ่งของงานศิลปะเพื่อใช้ในการโปรโมทหนัง ไม่ได้นำมาใช้เพื่อแสดงความเป็นเจ้าของของสินค้าหรือบริการ จึงไม่ใช่การใช้อย่างเครื่องหมายการค้าแต่อย่างใด แต่เป็นเพียงงานศิลปะที่สร้างสรรค์ขึ้น หรือเรียกได้ว่าเป็นงานศิลปกรรม ซึ่งเป็นงานทรัพย์สินทางปัญญาที่ได้รับความคุ้มครองในรูปแบบของ ลิขสิทธิ์ แก่ผู้สร้างสรรค์ โดยการสร้างสรรค์งานขึ้นนั้น ก็ไม่มีข้อจำกัดในการสร้างสรรค์แต่อย่างใด แม้จะมีการนำภาพดอกลำดวนมาใช้ ก็สามารถทำได้โดยไม่ต้องได้รับอนุญาตจากผู้ใด ตราบเท่าที่ไม่เป็นการคัดลอก (copy) งานของผู้อื่นที่มีอยู่แล้ว ซึ่งจะเข้าข่ายเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์

นอกจากนั้นโปสเตอร์ที่เป็นงานอันมีลิขสิทธิ์ ของผู้สร้างสรรค์อย่าง GDH แล้ว หนังเรื่องบุพเพสันนิสวาส 2 นี้ ก็ยังมีงานลิขสิทธิ์ในส่วนอื่นๆที่ได้รับความคุ้มครองอีกด้วย ยกตัวอย่างเช่น ภาพยนตร์ที่เข้าฉายดังกล่าว ถือเป็นงานภาพยนตร์, บทหนังที่ถูกแต่งขึ้น ถือเป็นงานวรรณกรรม, ดนตรีประกอบหนัง ก็ถือเป็นงานดนตรีกรรม ซึ่งสิ่งต่างๆเหล่านี้ ล้วนเกิดจากความคิดสร้างสรรค์ขึ้นใหม่ จึงได้รับความคุ้มครองในรูปแบบของลิขสิทธิ์ หากมีผู้ใดนำไปทำซ้ำ ดัดแปลง หรือลอกเลียนแบบ ย่อมเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ และจะมีความรับผิดตามกฎหมาย